Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından bölgede bina enkazları ile depremzedelere yönelik çalışmalar devam ederken, depremin 3'üncü günü "Kızılay Ahbap'a çatır sattı" iddiası gündem oldu. Tartışma konusu olan iddiaya ilişkin Ahbap Derneği ve kurucusu Haluk Levent ile Kızılay Başkanı Kerem Kınık'tan peş peşe sosyal medya hesaplarından açıklamalar geldi.
Tartışmalara ilişkin ilk açıklama Ahbap'tan yapıldı:
"6 Şubat 2023 günü ülkemizde yaşanan Kahramanmaraş merkezli ve toplam on ili etkileyen deprem nedeniyle depremden zarar gören vatandaşlarımızın çadır ihtiyacını karşılayabilmek için tüm ülke seferber olmuş, Derneğimiz de tüm ülke çapında çadır üreten firmalar ile temasa geçmiştir.
Ancak; depremin 10 ili etkilemesi ve yıkımın olağanüstü düzeyde olması nedeniyle ülkemizdeki tüm çadır üreticilerinin mevcut stokları vatandaşlarımızın mağduriyetlerini karşılayamamıştır.
O tarihte iletişime geçtiğimiz firmalarda hemen o sabah deprem bölgesine gönderebileceğimiz çadırlar yoktu. En erken 1 hafta içinde yetiştireceklerdi. Arkadaşlarımız, Kızılay'ın iştirakinde olan Kızılay Çadır ve Tekstil A.Ş ile görüşme gerçekleştirdiler. Ellerinde 2050 adet olduğunu öğrendiğimiz çadırların sözleşmesini hemen yaptık ve ertesi sabah 2050 tane çadırı deprem bölgesine gönderdik. Çadırlar 2 bölgeden gelecekti.
Erzincan'dan 1232 adet (8 TIR) çadır öncelikle en yakın şehirler olan Adıyaman ve Kahramanmaraş’a; Ankara'dan da 918 adet (8 TIR) çadır Hatay'a gönderilmek üzere 10 Şubat'ta yüklendi ve aynı gece dağıtıldı.
AFAD ile temasa geçildi ve çadırların dağıtımını yapma konusunda bilgi verildi. Ayrıca 5-6 gün sonrasına teslim edilecek çadırlarla ilgili görüştüğümüz diğer firmalara da çadır siparişi verildi ve satın alındı. Tüm detaylar ve raporlamalar periyodik olarak yayınlayacağımız denetim raporlarında kamuoyu ile paylaşılacaktır."
Ahbap'ın açıklamasının ardından tartışmalara bir yanıt da dernek kurucusu Haluk Levent'ten geldi. Ahbap'ın açıklamasını alıntılayan Haluk Levent, şu ifadeleri kullandı:
"Her şey burada arkadaşlar. Biz o akşam herkes can derdinde soğuktan donarken 'bu çadırları satın almalı mıyız ya da almamalı mıyız?' lüksüne sahip değildik olamazdık da.
Ve satın alıp bölgeye gönderdik. Yaptığımız her işlem kanuni ve doğru. Ve Kızılay yetkilileri bana 'bu toplanan paralarla hammadde ve kumaş satın alınıp tekrar Çadır üretilip vatandaşa ücretsiz olarak dağıtılıyor' dediler. Bilginize. Tüm süreç böyle yaşandı.
Hepinizi anlıyorum. Neden önceden siz açıklamadınız diyorsunuz bunu da anlıyorum. Bir eksiğimiz varsa yakında denetim raporlarında görünecekti. Ben en başta bu bölgede acı çekenleri düşünmek zorundayım. Bugün olsa inanın aynasını yapardık. Eleştiriliyoruz. Sizin canınız sağ olsun."
Haluk Levent, çadırların AFAD'a verildiği yönündeki iddialara ilişkin de şunları söyledi: "Anlaşılmayan bir tek şey var. Hemen yazayım. Biz çadırları Kızılay'dan alıp AFAD'a vermedik. AFAD yer gösterdi biz Çadırkentler kurduk. Kalanı evlere köylere dağıttık. Tek tek görüntüledik."
Türk Kızılay Genel Başkanı Kerem Kınık da sosyal hesabından yaptığı paylaşımda, Kızılay Çadır ve Tekstil A.Ş.'nin Türkiye Kızılay Cemiyeti'nin bir iştiraki ve 12 ay kesintisiz üretim yapan dünyanın sayılı afet çadırı üreticilerinden biri olduğunu kaydetti.
Kızılay'ın Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) çerçevesinde belirlenen asgari çadır stok seviyesini garanti ettiğini belirten Kınık, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
"Ayrıca, barınma hizmet kümesi sorumlusu olan AFAD'ın kendisinden tedarik etmek için sipariş verdiği sayıda çadırı istenilen zamanda imal eder. Sağlık Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı gibi kamu kuruluşlarının ve Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşların taleplerini üretir. Satışlardan elde ettiği gelirleri Kızılay'a aktarır, Kızılay da afetler için gerekli olan çadır ve sair insani yardım malzemelerini ürettirerek depolar ve ihtiyaç anında vatandaşlarımıza ücretsiz dağıtır.
Ahbap Derneği de Kızılay'ın yurt dışı bir kuruluş için ürettiği logosuz 2050 çadırı afetin ilk günlerinde Kızılay Çadır ve Tekstil A.Ş.'den maliyetine tedarik ederek AFAD'ın gösterdiği yere sevk edip depremzedelerin hizmetine sunmuştur. Ahbap Derneği'nden aldığı kaynağı çadır hammadde tedariği için ayırmış ve üretilecek çadırları da Kızılay aracılığı ile ücretsiz olarak depremzedelerin istifadesi için planlamıştır.
Kızılay Çadır ve Tekstil A.Ş., gerek günlük yaklaşık 1000 çadır imali gerekse ithalat ve yurt içi fason imalat ile AFAD'a barınma desteği vermeye devam etmektedir. Ahbap Derneği ve Türk Kızılay işbirliği ahlaki, akılcı ve yasaldır. Aksini iddia eden ise ya meseleyi anlamamış ya da kötü niyetlidir.
Şimdiye kadar afet bölgesinde AFAD 337 bin 727 çadır kurmuş ve ilave 100 bin çadırı da kurmaya devam etmektedir. Kızılay öz kapasitesini (54 bin 70) AFAD'a teslim etmiş ve tesislerinde AFAD için imalata kesintisiz devam etmektedir. Çadır kentlerde 1 milyon 350 bin 908 vatandaşımız barınmaktadır. Çadır imalatımız 7 gün 24 saat devam ediyor."
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu: Kimin malını kime sattınız? İnsanlar sokakta çaresizce çadır beklerken, Kızılay çadır satışı yapamaz. O çadırlar ücretsiz olarak bölge halkına ulaştırılmalıydı. Bunun adı iş bilmezliktir, akıl tutulmasıdır. Ülkemiz ve asil milletimiz bunu hak etmiyor.
CHP Sözcüsü Faik Öztrak: Tüm diğer eksiklik ve aksaklıkların yanında Kızılay'ın, sivil toplum kuruluşlarına çadır satarak bir ticarethane gibi çalışması akıl ve izanla bağdaşmamaktadır. Bu ülkede, depremzedeye çadır dağıtmakla mükellef olan bir kadim yardım müessesesi, depremde vatandaşlarımız 'Çadır, çadır' diye bağırırken, başka kuruluşlara çadır satmaktadır, ticari işlem yapmaktadır. AK Parti döneminde devlette yönetim krizinin nerelere geldiğini, bu zihniyetin devleti nasıl tahrip ettiğini en acı bir şekilde ortaya koymaktadır.
İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu: Kızılay’ın Olağanüstü Hal ilan edilen deprem felaketinin ardından elindeki çadırları ivedi olarak sahaya sevk etmek yerine bir başka kuruluşa satarak yönlendirmiş olması ne afet yönetiminin hedefine ne de etik/hukuki değerler sistemine uygundur. Kızılay gibi devletin ve halkın birleştirici gücü olma özelliğine ulaşmış bir kurumun sorumluluğunu ve AFAD’ın depremin ilk saatlerinden itibaren Kızılay’ın elindeki çadırları acil temin/organize/sevk etme görevini de ortadan kaldırmayacaktır. İYİ Parti bu konuda gerekli tüm detaylı incelemeleri yaparak milletimizle paylaşacaktır.